書法的書寫技巧,首先要解決用力問題。王僧虔見古人書,“無以辨其優(yōu)劣,惟見筆力驚絕耳”,李世民臨書“惟在求其骨力,而形勢自生耳”,可見筆力是從事書法的基礎。
書寫的用力要既周全又強勁,要做到這一點,首先得講究執(zhí)筆,其要領無非“豎腕、虛掌”?!爸钢鲌?zhí)筆,腕主揮運”,執(zhí)筆掌心虛空如蛋形,則運筆靈活;腕豎,則揮運用腕而非用指,懂得用腕才能筆穩(wěn)力強。用腕能盡一身之力,關鍵在一個“纏”字,即陳式太極拳強調(diào)的纏絲。董其昌言“唐人書皆回腕,宛轉(zhuǎn)藏鋒”,黃賓虹講用筆“法用循環(huán),起承轉(zhuǎn)合,始一筆”,說的都是用腕要左右擺動,讓手腕筋左絞右絞交替使用的技巧。這如同太極拳,每一招式均需內(nèi)寓“內(nèi)纏”、“外纏”之功。所以,康有為說:“筋紐則險勁自出?!?/p>
唐以前用筆,手腕是盡量下壓的,筆毫側鋪,筆尖筆肚并用以求“敘畫平順”,而字勢下蹲,左右橫撐,似拳家馬步之架勢。蕭衍評王羲之的字似“龍?zhí)扉T,虎臥鳳闕”,想龍虎在騰躍前,均作勢下伏。魏碑的茂密雄強,也正得力于此。這種運筆方式,實則淵源于隸書八分,隸書強調(diào)字勢左右充分打開,就需斜側執(zhí)筆,手腕下壓。隋唐人執(zhí)筆已趨正,體勢也已從蹲伏之勢趨向挺立,這與隋唐時期書寫坐具改矮凳矮幾為高凳高桌有關。柳公權“心正則筆正”一說為后世所津津樂道,說明其時古法用筆已湮沒無聞。清代碑學興起,阮元、包世臣、康有為均強調(diào)溯源漢隸,古法用筆也得以重新闡明。康有為在《廣藝舟雙楫》中指出:“南北朝碑莫不有漢分意?!薄岸陙砩茖W右軍者,惟清臣、景度耳,以其知師右軍之所師故也。”“其實乃以漢分入草,故多殊形異態(tài)?!?/p>
至于運筆,首先要明晰環(huán)轉(zhuǎn)之力與殺伐之力。有人說寫字是在畫圓,這話有道理,董其昌《容臺集》論書中便有“筆貴環(huán)圓”一說。寫字首先要得環(huán)轉(zhuǎn)之功,古人強調(diào)習字自楷隸始,而行草要從章草入手去學,其原因就在于這幾種書體均強調(diào)用筆的環(huán)轉(zhuǎn)洞達。當代一些人寫行草直接從米芾入手,這是古人反對的,米芾行書多殺伐之力,借頓挫以求四面出鋒,學不得法易劍拔弩張,倔強生硬。王羲之、顏真卿的字便無此弊,明清人寫字多從趙孟兆頁、董其昌入手,也多是為得其環(huán)轉(zhuǎn)之功。這如同拳術,打外家拳也要以太極拳為基礎,四面圓滿,精氣內(nèi)斂,若一味橫練,極易傷身。書寫用力,于環(huán)轉(zhuǎn)蓄勢之中,時時出以頓挫殺伐之力,則筆意流暢而節(jié)奏分明,古代書家莫不熟諳于此。
書寫的發(fā)力點與支撐點是在腰,腰的靈活對書寫很重要。用腰是與用氣相結合的,氣能蓄使自如、全身通達,書寫才能揮運自如。黃賓虹講“畫先筆筆斷,而順以氣連貫之”。書寫的狀態(tài),應是由身上的氣帶動手的揮運而以腕掣使之,氣綿延不斷,而腕縱橫頓挫,書寫方能勢強力沉,筆意洞達。所以,書家應學點吐納運氣,也可打打太極拳,或通過爬山、游泳等活動有意去調(diào)節(jié)氣息。運氣時身體要松,松則氣活。揮運前與揮運的間隙,身體均需松,即太極拳所說的“無極”狀態(tài),這樣氣才能隨意蓄使。
書寫節(jié)奏,如同交誼舞,主要有兩步式、三步式與四步式,其內(nèi)在是呼吸緩急的不同表現(xiàn)方式。跑步時,我們會體會到深呼吸不是“平鋪直敘”,而是有節(jié)律地加強的,書寫的節(jié)奏也如此,這也正是隸書所講求的“波發(fā)”用筆。書寫的節(jié)奏與呼吸節(jié)奏相協(xié),書寫才能收放有致,魏晉書法姿態(tài)橫生,內(nèi)在卻是用氣的自然結果,時時參悟,自能有得。
劉炳森隸書《百家姓》欣賞
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/veeqAr.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/VBZnui.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/3AFzym.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/YVj2Mr.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/vUn6Bn.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/ramEf2.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/ui6Jza.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/zeAnam.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/RBFzQn.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/AZneyy.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/2ye6Jr.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/yIrYNr.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/E3euaq.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/qM7Nn2.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/J3aIzu.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/yIVFVr.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/6bYNN3.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/qu6Nje.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/QJbEri.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/fyUJn2.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/jArYna.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/JNBfMn.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/ruauqy.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/IbauMb.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/YjqyMr.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/YbY3ui.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/vmyAby.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/EfQJV3.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/iq2Yfu.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/AbiAJn.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/MFFZZv.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/FvaYri.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/RBb6rm.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/jYNVfy.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/63MJby.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/viieUf.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/byUfay.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/B3Mbmq.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/JjqEJb.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/B77Jva.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/YB3a22.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/z2iaui.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/FVNv6j.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/zYNBry.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/aaeUb2.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/Ub6FVf.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/zeqQR3.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/7vAfyq.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/qyUrEf.jpeg?x-oss-process=style/warter)
請點擊輸入圖片描述
![](http://f.jidajia.com/img/2020/4/I32ANz.jpeg?x-oss-process=style/warter)